Chăm sóc chó con mới sinh phát triển khỏe mạnh
Có rất nhiều cách chăm sóc chó con mới sinh khác nhau. Dựa theo tình trạng sức khỏe của chó mẹ. Nhiều trường hợp chó con mất mẹ thì chủ nhân sẽ vất vả hơn. Chăm sóc chó mẹ sau sinh và chó con mới sinh là một trong những công việc hết sức khó khăn. Nếu nhà bạn có một đàn chó con mới chào đời. Hãy theo dõi bài viết dưới đây của Jin Pet nhé.
Chó con mới đẻ không mở mắt do đâu?
Chó là động vật ăn thịt và chúng là những thợ săn trong tự nhiên trước khi chúng sống với con người. Việc chó con được sinh ra với đôi mắt nhắm có liên quan đến nhiều yếu tố.
Yếu tố quan trọng thứ nhất: là sự tăng trưởng và phát triển của não. Động vật có vú chính là những loài nuôi con bằng sữa mẹ khi còn nhỏ. Và tốc độ phát triển của não không đổi. Thời điểm mở mắt có liên quan đến tốc độ phát triển của não. Khi não trưởng thành đến một giai đoạn nhất định, mắt của chó con sẽ tự nhiên mở ra.
Yếu tố quan trọng thứ hai: là sự phát triển của cơ thể. Những con vật khác nhau rời bỏ mẹ của chúng ở các độ tuổi khác nhau.
Yếu tố thứ ba: ảnh hưởng đến thời gian mở mắt là chó con chỉ được ở trong bung mẹ trong một thời gian ngắn nên khi sinh ta chúng vẫn chưa thể mở mắt được.
Chăm sóc chó con mới sinh từ môi trường sống
Trong cả một chu kỳ sống, giai đoạn chó con là giai đoạn phát triển nhanh nhất. Cơ thể dẻo dai nhất nhưng cũng dễ mắc bệnh tỉ lệ tử vong cao nhất. Sau khi ra khỏi bụng mẹ, chó con bắt đầu phải chịu đựng điều kiện sống tương đối khắc nghiệt. Bao gồm cả về nhiệt độ, độ ẩm và điều kiện dinh dưỡng hoàn toàn mới lạ. Sau khi sinh 3 ngày trở đi ổ chó con cần có ánh sáng tự nhiên phòng chống còi cọc. Cho chó con ra ánh sáng tự nhiên chống còi cọc.
Dinh dưỡng dựa vào việc bú sữa mẹ. Cơ quan tiêu hóa chính thức hoạt động. Do đó, cách chăm sóc chó con mới sinh cần tuân theo những giai đoạn nhất định. Kết hợp với những biện pháp kỹ thuật hết sức khoa học. Với mục đích là: chó con khỏe mạnh, phát triển tốt. Bạn sẽ phải hiểu đặc điểm sinh lí cũng như quy luật phát triển của chó con. Từ đó, cho chó con ăn một cách khoa học. Kết hợp với chế độ tập luyện, mang đến cho chó con một cơ thể toàn diện nhất.
Duy trì nhiệt độ ổn định cho chó mẹ và chó con
Khi chó con mới sinh, chúng rất yếu và non nớt. Bạn cần đảm bảo đầy đủ các yếu tố về vệ sinh ổ chó. Phải sạch sẽ thoáng về mùa hè và ấm áp về mùa đông. Vì chó mẹ sau khi đẻ có thể bị ướt vì nước và các chất dịch nhầy làm bẩn ổ.
Tốt nhất là nên thay lót bằng những tấm vải mềm vào ổ để chó mẹ và chó con nằm. Hơn nữa, thân nhiệt của chó con chưa ổn định. Trong những ngày đầu, nên thắp một bóng đèn neon 40W cho chó sưởi và giữ nhiệt là tốt nhất. Có thể dùng bóng điện trong 1 tuần đầu tiên rồi sau đó có thể dừng.
Chó sơ sinh từ trong bụng mẹ ra thế giới bên ngoài sẽ có một sự thay đổi lớn về nhiệt độ cơ thể. Chó con mới sinh thân nhiệt tương đối thấp. Thời gian 1 – 2 tuần sau sinh nhiệt độ là 34.5 – 36°C. Cần phải giữ ấm cho chúng để duy trì nhiệt độ bình thường. Tỉ lệ chó con chết yểu trong vòng 1 tuần sau sinh lên đến 50%. Hãy chú ý tới việc chăm sóc chó con mới sinh thật cẩn thận nhé.
Sự miễn thụ động truyền từ mẹ ở chó con
Theo các bác sĩ thú y , chăm sóc chó con mới sinh phụ thuộc hoàn toàn vào sữa mẹ trong những tuần đầu tiên. Sữa mẹ là nguồn cung cấp dinh dưỡng giúp con non phát triển đầy đủ. Bạn hoàn toàn không cần cho chó con ăn thêm sữa ngoài, trừ khi mẹ bị mất sữa hoặc không chăm sóc được.
Một lợi ích khác của sữa mẹ đối với chó con là cung cấp kháng thể tự nhiên. Giúp chó con miễn dịch với bệnh tật. Số lượng các Globulin miễn dịch (kháng thể) có trong sữa mẹ tỷ lệ thuận với mức độ kháng thể có trong cơ thể chó mẹ.
Trước khi chăm sóc chó con mới sinh và đúc rút được những kinh nghiệm nuôi chó con trong giai đoạn bú sữa, thì bạn cần phải hiểu được đặc điểm sinh lý của chó con trong giai đoạn này. Khi chó con mới được sinh ra, cơ thể chúng hoàn toàn không phụ thuộc vào chó mẹ nên các yếu tố về thân nhiệt, sức đề kháng của chó con còn rất yếu.
1. Từ khi mới sinh đến ngày thứ 5: chó con chưa mở mắt. Lỗ khe tai đóng và chó con chuyển thộng theo phản xạ tự nhiên
2. Từ ngày tuổi thứ 5 – 8: Khe tai mở, thính giác bắt đầu phát triển.
3. Từ ngày tuổi thứ 11 -16: thính giác đã hoạt động bình thường.
4. Từ ngày tuổi thứ 20 – 25, tầm 1 tháng tuổi: răng sữa bắt đầu mọc. Trong khoảng 8 -10 ngày kể từ khi mọc răng, răng cửa và răng nanh mọc xong.
Kháng thể tự nhiên trong sữa chó mẹ
“Đo nồng độ kháng thể trong máu” là cách để định lượng mức độ kháng thể trong một con vật. Các xét nghiệm được thực hiện trên máu từ động vật nghi vấn. Trong những điều kiện đơn giản, nồng độ càng cao thì các kháng thể xuất hiện càng nhiều.
Chó mẹ với nồng độ cao sẽ truyền những kháng thể có nồng độ cao hơn thông qua nhau thai và sữa non. Chó con sẽ hấp thụ được nhiều kháng thể hơn nếu chúng bú sữa non chứa một lượng lớn kháng thể. Do đó, sẽ có nồng độ cao hơn trong máu.
Với các phân tử colostral ở mức cao hơn này, chúng sẽ được bảo vệ trong thời gian dài hơn. Chó mẹ có nồng độ kháng thể cao có thể bảo vệ tốt hơn trong quá trình chăm sóc chó con mới sinh. Kháng thể giúp phòng ngừa các bệnh như Distemper, Parvo, và Coronavirus ở chó. Bệnh Panleukopenia và Calicivirus ở mèo…
Chăm sóc chó con mới sinh bằng sữa mẹ
Chó con mới sinh ra phải cho nằm cạnh mẹ. Phải bú sữa mẹ, nhất thiết phải được bú sữa đầu. Vì trong sữa đầu có nhiều kháng thể giúp chó con chống đỡ bệnh tật. Khi mới sinh chó chưa có răng, lỗ khe tai đóng lại, chuyển động rất khó khăn. Mọi hoạt động của chó con lúc này nhờ bản năng. Tự tìm vú mẹ và bú.
Tuy nhiên, nhiều chó con mới sinh không thể tìm được vú chó mẹ nên có thể dẫn đến tình trạng bị chết đói. Có thể một phần là do chó mẹ quá vụng về không biết chăm con. Nhưng nếu như thế, bạn cần đưa núm vú chó mẹ vào miệng chó con để chúng có thể bú sữa.
Nếu một lứa sinh quá nhiều, chú chó ra đời cuối cùng thường có cơ thể yếu ớt nhất. Bạn nên ưu tiên cho cún bú mẹ trước. Nếu chó mẹ vụng về bạn phải đưa sát mõm chó con vào đầu vú mẹ. Lúc này cần theo dõi hành vi của chó mẹ và chó con. Nếu có gì không bình thường cần mời bác sĩ thú y ngay.
Hãy để cho chó sơ sinh bú đủ sữa non. Vì sữa non rất giàu protein và vitamin, chứa lượng Magie cao. Các chất chống oxy hóa và các Enzym, Hormone. Có tác dụng nhuận tràng, thúc đẩy hoạt động của đường tiêu hóa. Đặc biệt là kháng thể miễn dịch ban đầu có khả năng bảo vệ, miễn nhiễm với các bệnh truyền nhiễm cho chó con. Phần lớn chó con sơ sinh chết yểu nếu sau sinh 24 giờ không được bú sữa mẹ. Nên ra đời một cái là cho bú mẹ luôn.
Nếu chó mẹ được tiêm vaccine một tháng trước khi chó mang thai , kháng thể miễn dịch qua sữa mẹ sẽ bảo vệ cho chó con tới lúc 16 tuần tuổi. Do đó, chăm sóc chó con mới sinh nên cho chó con bú càng sớm càng tốt.
Chế độ ăn dặm cho chó con lúc đang bú sữa
Tuyệt đối không cho chó con ăn ngoài, ăn thêm sữa trong vòng 15 ngày sau sinh. Chó con quen độ ngọt sữa ngoài mà chán sữa mẹ sẽ chết yểu vì không tiếp thu được kháng thể tự nhiên chống bệnh từ mẹ truyền qua sữa.
1. Từ ngày thứ 15 trở đi: bắt đầu cho chó con ăn thêm vài thìa canh sữa dê tươi/con/ngày. Hãy luôn hâm nóng sữa cỡ nhiệt độ cơ thể chó con. Lúc đầu cho bú bằng vú cao su. Về sau rót vào đĩa và dúi mõm chó con vào đĩa sữa để chó con tự liếm sữa. Tuần tuổi thứ 2 tăng lượng sữa lên 200 – 300gam sữa bò tươi/con/ngày. Cho đến lúc chó đến 1 tháng tuổi.
2. Từ ngày tuổi thứ 20-25: cho chó con ăn thêm cháo gạo nấu với thịt xay hoặc băm nhỏ. Khoảng 20g/con. Ngày cho ăn 1 – 2 bữa. Nếu có điều kiện nên bổ sung thêm vào sữa 2 ống Cloruacanxi/con/ngày.
3. Từ ngày thứ 30: cho chó con ăn 2 bữa/ngày hỗn hợp cháo gạo nấu với thịt băm nhỏ. Khoảng 20 – 50g/con cộng với sữa có trộn 1 – 2 giọt Tetravit hoặc Trivit.
Bên cạnh đó, bạn cần bổ sung và đảm bảo đầy đủ các chất dinh dưỡng cho chó mẹ để có nhiều sữa cho chó con bú. Đây chính là cách chăm sóc chó mới sinh an toàn, hiệu quả. Vì dinh dưỡng của chúng chủ yếu là từ sữa mẹ.
Cũng rất đơn giản thôi, bạn cho chó mẹ ăn những thực phẩm có chứa chất đạm, khoáng và vitamin A, B như thịt nạc, trứng vịt lộn, sữa… Đồng thời bổ sung thêm cho chó mẹ ăn những loại rau quả được nấu lẫn cùng với cháo như cà rốt, đu đủ xanh. Chó con sẽ ăn ngon lành và nhanh lớn.
Bổ sung dinh dưỡng đầy đủ cho chó con
1. Sau khi đẻ được 5 – 10 ngày: cho chó con ăn thêm sữa hâm nóng. Lúc đầu bú bằng vú cao su. Sau rót sữa ra đĩa và dúi mõm chó con vào đĩa để chó con tự liếm sữa cho quen. Hàng ngày, cho mỗi chó con ăn thêm 100 – 200 ml sữa. Cho ăn đến khi chó được 120 ngày tuổi.
Chó con được 15 ngày tuổi: cho ăn thêm cháo sữa có thịt băm. Mỗi ngày cho ăn 1 – 2 bữa. Từ tuần tuổi thứ ba, tầm 21 ngày tuổi cho chó con ăn thêm cháo gạo. Cháo ninh nhừ, trộn thịt nạc băm, mỗi ngày cho chó ăn 2 bữa. Từ 30 ngày tuổi trở đi, lượng thịt tăng lên từ 20 – 50 gam cho mỗi ngày.
2. Từ ngày tuổi thứ 30 trở đi: cho ăn thêm khoai tây, rau xanh. Lượng rau và khoai tây tăng dần, tăng lượng vitamin. Các loại vitamin A và D thường được quan tâm hơn cả. Có thể bổ sung thêm bằng dầu gan cá thu. Các chất khoáng đa lượng và vi lượng rất cần thiết. Chúng giúp cho quá trình tạo khung xương và quá trình trao đổi chất.
3. Chó con dưới 120 ngày tuổi: mỗi ngày cho ăn 5 bữa. Từ 4 – 6 tháng tuổi, mỗi ngày cho ăn 4 bữa. Từ 6 tháng trở lên mỗi ngày cho ăn 2 hoặc 3 bữa. Lượng thức ăn được tăng dần theo mức độ phát triển của cơ thể chó con. Cần quan tâm đến sức chứa của dạ dày chó con.
Giai đoạn nhạy cảm đối với chó con
Khi chó con lớn hơn và bắt đầu tập ăn, kháng thể từ sữa mẹ sẽ giảm đi đáng kể. Khi lượng kháng thể này giảm xuống đủ thấp, khả năng miễn dịch có thể được tạo ra thông qua tiêm chủng. Nếu tiêm phòng quá sớm, kháng thể từ mẹ sẽ ngăn chặn hiệu quả của vắc-xin.
Các kháng thể từ mẹ thường lưu thông tuần hoàn trong máu của động vật sơ sinh trong một vài tuần. Trong thời gian này kháng thể từ mẹ quá thấp để bảo vệ chúng chống lại bệnh. Nhưng lại quá cao để cho phép một vắc-xin hoạt động.
Đây được gọi là giai đoạn chăm sóc chó con mới sinh khá nhạy cảm. Mặc dù đã được tiêm chủng, chó con vẫn có thể bị nhiễm bệnh. Độ dài và thời điểm của giai đoạn này là khác nhau trong mỗi lứa. Và thậm chí giữa các cá thể trong một lứa.
Phòng bệnh rối loạn tiêu hóa ở chó con
Chó con sẽ bị đi ngoài nếu bú phải dịch hậu sản, hoặc phân từ bộ phận sinh dục của chó mẹ. Trong phân và dịch hậu sản có nhiều vi khuẩn và chất mà chó con không thể tiêu hóa đươc. Vì thế trong quá trình chăm sóc chó con mới sinh cần phải vệ sinh sạch bộ phận sinh dục và hậu môn của chó mẹ sau khi sinh (2 tiếng vệ sinh 1 lần là tốt nhất).
Chó con sau sinh, phải uống thêm men Biosutin 2 lần/1 ngày. Chó con cho uống mỗi lần 2 – 4 giọt. Men có tác dụng giải quyết đầy bụng chướng hơi, giải quyết sữa thừa, sữa viêm. Nên sẽ tránh được bệnh rối loạn tiêu hóa ở chó mèo con.
Hiện tượng chó con bú nhau, bú liếm bộ phận sinh dụng và hậu môn của nhau… là chuyện bình thường. Vậy cần phải chú ý theo dõi thường xuyên. Con nào có hiện tượng bú con khác thì ta cho bú sữa luôn. Hãy luôn lau sạch hậu môn cho chó con hàng ngày. Cứ 4h một lần hoặc con nào ị thì vệ sinh ngay.
Sữa mẹ là tốt nhất cho sự phát triển của cún sơ sinh. Nhưng phải là sữa sạch thì đó mới tốt. Vú viêm là nguyên nhân làm chó con đau bụng, thở gấp. Triệu chứng của bệnh rối loạn tiêu hóa ở chó mèo con. Vì vậy phải kiểm tra thường xuyên. Vú bị viêm thì bịt băng dính lại không cho chó con bú nữa.
Phòng bệnh hô hấp ở chó con
Bệnh hô hấp ở chó con thường do ở đầu ti chó mẹ hay có các nếp da rất nhăn nheo. Độ ẩm vừa phải do chó con bú tí nhiều. Và dinh dưỡng từ sữa chảy vào khe đầu ti tạo ra môi trường thuận lợi cho nhiều vi khuẩn trú ngụ. Chó con bú ti dễ bị đi ngoài và viêm hô hấp… Vậy phải vệ sinh đầu ti chó mẹ 4 tiếng một lần là tốt nhất.
Môi trường bẩn, quá nhiều bụi nhỏ, chó mẹ bị nấm, lâu ngày không tắm. Chó con ỉa đái thường xuyên không chịu thay ổ lót 1 – 2 tiếng một lần. Độ ẩm môi trưởng tiểu khí hậu khu đó cao, tất nhiên cũng sẽ gây viêm đường hô hấp… nếu không chăm sóc chó con mới sinh cẩn thận.
Vậy phải thắp bóng sưởi đủ ấm, không nóng quá, sau sinh phải dùng nước ấm và nước lá chè tươi lau cơ thể cho chó mẹ 2 – 3 ngày một lần để tránh con con tiếp xúc với bụi bẩn. Ổ lót thì dù bẩn hay không cũng phải thay 1 – 3 tiếng 1 lần, vì con con đái rất nhiều.
Miệng và mũi gần nhau: chỉ cần chúng ta giải quyết được các khâu trên để phòng tránh cún không bị đi ngoài thì cũng là phòng được các bệnh hô hấp ở chó rồi. Nếu không làm tốt, chỉ cần 1 con bị đi ngoài hoặc viêm phổi, thì mầm bệnh này sẽ lây lan ra và các con khác sẽ bị theo.
Chăm sóc chó con mới sinh an toàn nhất là tiêm phòng
Theo một nghiên cứu, chăm sóc chó con mới sinh lúc 6 tuần tuổi, 25% chó con có thể được tiêm phòng. Ở 9 tuần tuổi, 40% chó con có thể đáp ứng vắc xin và được bảo vệ. Số lượng này tăng lên đến 60% ở 16 tuần tuổi. Và 95% ở 18 tuần tuổi. Khi tiêm vaccine phải cai sữa mẹ tuyệt đối để tránh làm giảm tác dụng miễn dịch của vaccine. Ngoài ra một số yếu tố khác có thể làm giảm tác dụng của vacxin.
Chúng ta biết rõ trong thời gian miễn dịch thụ động có nên tiêm phòng cho chó con hay không. Một số loại vắc-xin có thể kích thích hệ thống miễn dịch hoạt động ngay cả khi kháng thể từ mẹ vẫn còn tồn tại. Một loại trong số đó là “vắc-xin nồng độ cao, đoạn thấp”. Vắc-xin này đã thay đổi vắc-xin hiện tại, nó chứa một lượng lớn hơn các hạt virus (nồng độ cao). Nhưng ít bị suy giảm (đoạn thấp) hơn so với vắc-xin “trung bình”. Một loại khác, vắc-xin recombiant (vắc xin tái tổng hợp) được làm từ các phần gen của virus hoặc vi khuẩn.
Những gen này sẽ mã hóa các kháng nguyên để tạo ra các kháng thể tốt nhất và kết hợp với một vi-rút không gây bệnh, vì vậy chúng có thể xâm nhập vào các tế bào của cơ thể. Cả hai loại vắc-xin này đều có thể kích hoạt hệ thống miễn dịch ở động vật nhỏ tuổi. Trong khi kháng thể từ mẹ sẽ ngăn cản sự tiếp nhận một loại vắc xin “trung bình”. Khi vắc-xin được cải thiện, chúng ta hy vọng sẽ có thể chăm sóc chó con mới sinh tốt hơn trong đầu đời của chúng.
Phòng tránh chứng trụy tim đột tử ở chó con mới đẻ
Nguyên nhân gây bệnh
Tình trạng đột tử ở chó con mới đẻ là điều mà chúng ta cần phải quan tâm một cách nghiêm túc. Ngoài các bệnh gây chết yểu chó sơ sinh như giun tròn nhiễm qua bào thai từ mẹ, hội chứng ngộ độc sữa mẹ ở chó sơ sinh, nhiễm Bệnh Herpesvirus thì chứng trụy tim đột tử trong vòng 1 tuần đầu của chó con mới đẻ gây tổn thất không nhỏ. Chứng đột tử thường hay xảy ra ở các đàn chó bụ sữa, chó mẹ khỏe mạnh.
Chó sơ sinh vẫn đang bú mẹ, bò nhoài bình thường bỗng dưng kêu la hoặc dãy dụa đột ngột. Ngáp thở hắt ra, lưới lợi bạc trắng tím tái rồi chết trong vòng vài phút tới. Đó là biểu hiện chứng ngừng tim, trụy mạch. Khi chăm sóc chó con mới sinh có rất nhiều stress bất lợi gây chứng đột tử do trụy tim mạch. Cụ thể như:
- Cảm lạnh, cảm nóng chó non không thể điều hòa thân nhiệt thích ứng
- Hạ đường huyết đột ngột do bị đói
- Do quá tham ăn mà bú no sặc sữa vào khí quản
- Do chó mẹ áp, đè bịt tắc mũi chó con gây ngạt thở…
- Do bản thân chó non có vấn đề tim mạch sau khi sinh.
Phòng tránh và điều trị chứng đột tử ở chó con
Bệnh rất khó phát hiện, do chết nhanh nên khi có dấu hiệu đột quỵ thì đã khó qua khỏi. Nhiều khi không thể gọi kịp bác sĩ thú y trợ giúp. Chủ chó là người duy nhất cần biết sớm để hỗ trợ cứu mạng sống chó con bằng cách giữ ấm, thoáng khí, day tim kích thích để tim đập trở lại. Tiêm dưới da 0.2 – 0,3ml long não trợ tim.
Chỉ có cách duy nhất là chăm sóc chó con mới sinh cẩn thận, kiểm tra thường xuyên ổ đẻ để chống các stress bất lợi nêu trên. Thông báo cho các bác sĩ thú y khi có dấu hiệu chó sơ sinh chết đột ngột để chẩn đoán, tìm nguyên nhân bệnh cụ thể.
Một số lưu ý khi chăm sóc chó con mới sinh
Trong những tuần đầu tiên thì những con con hoàn toàn có thể ổn khi chỉ dùng sữa mẹ. Trừ các bé quá nhẹ cân thì cần phải có kỹ thuật chăm sóc chó con mới sinh đặc biệt hơn. Đến tuần thứ 3, chúng đã có thể bắt đầu nhấm nháp thức ăn nghiền nát. Bạn nên liên hệ với bác sĩ thú y để xin tư vấn một chế độ dinh dưỡng hợp lý và cách cho chó mèo con ăn một cách an toàn.
Khác với chó mẹ, chó con sơ sinh vô cùng mong manh và yếu ớt. Vì vậy bạn nên hết sức cẩn thận khi kiểm tra. Đừng lắc chó mèo con quá mạnh. Bạn nên đỡ chúng thật nhẹ nhàng và từ từ từ dưới bụng lên.Thời gian trong vòng 48 tiếng sau khi sinh. Một lần nữa chắc chắn rằng chó mẹ không bị nhiễm trùng và có thể cho sữa an toàn.
Đối với trường hợp thú cưng của bạn chỉ mới làm mẹ lần đầu tiên. Bạn càng cần cảnh giác và nên kiểm tra tình hình các con con thường xuyên hơn. Cách khoảng 3 – 4 tiếng kiểm tra lại một lần. Vì có thể chó con sơ sinh có thể sẽ bị anh chị em của mình đẩy ra xa khỏi con mẹ. Hay tệ hơn là bị mẹ đè.
Nếu gặp phải tình trạng như vậy, các bé có thể bị nhiễm lạnh. Hoặc không đủ dinh dưỡng vì không tiếp cận được nguồn sữa và ngạt thở. Bạn có thể sắp xếp lại “đội ngũ” chó con sơ sinh. Nên ưu tiên những con nhẹ cân nhất ở khu vực gần chân sau của con mẹ. Vì đó là nơi cho nhiều sữa nhất.
